จมูกสั้น จมูกเชิด จมูกรั้น แก้ได้อย่างไร การใช้ซิลิโคนยืดจมูกทำได้หรือไม่ ถ้ารองปลายซิลิโคนด้วยดีไหม บทความนี้มีคำตอบครับ
สวัสดีครับ หมอโฮป นพ.อธิคม ถนัดพจนามาตย์ ศัลยแพทย์ตกแต่ง กับ Channel Doctor Hope Plastic Surgery กับความรู้และความจริงในเรื่องศัลยกรรมตกแต่งครับ
รูปทรงจมูกที่สั้น เชิดขึ้นมากเกินไป เป็นสิ่งที่หลาย ๆคนไม่ต้องการ ทั้งเรื่องความสวยงามและเรื่องความเชื่อในด้านโหงวเฮ้งว่าจมูกลักษณะนี้ไม่ดี บางคนอาจจะมีจมูกลักษณะนี้มาตั้งแต่เกิด บางคนเคยเสริมจมูกมาก่อนแล้วเกิดปัญหานี้ขึ้นในภายหลัง ไม่ว่าจะเป็นแบบไหนหลักการในการแก้ไขก็ไม่ต่างกันครับ
แล้วเราจะบอกได้อย่างไรว่าจมูกแบบนี้เรียกว่าสั้น จมูกแบบนี้เรียกว่ายาว การจะบอกว่าอะไรสั้นไป ยาวไปก็ต้องมีค่าอ้างอิง ซึ่งความสั้นยาวบอกได้จากมุมที่อยู่ระหว่างจมูกกับปาก หรือที่เรียกว่า nasolabial angle ครับ ถ้ามุมนี้กว้างเกินไปก็จะทำให้จมูกดูสั้น ถ้ามุมนี้แคบเกินไปจมูกก็จะดูยาวครับ แล้วมุมนี้ควรกว้างเท่าไร ความกว้างของมุมนี้จะมีความแตกต่างกันตามเพศและเชื้อชาติ โดยส่วนใหญ่ในผู้ชายจะแคบกว่าในผู้หญิง ในคนเอเชียจะแคบกว่าในคนผิวขาวหรือฝรั่งครับ นั่นก็คือฝรั่งมักจะชอบจมูกที่เชิดกว่าคนเอเชียครับ ผมจะไม่พูดถึงตัวเลขว่ามุมนี้ต้องเป็นเท่าไรนะครับ เพราะว่าวิธีการวัดมุม nasolabial angle นั้นยังมีความแตกต่างในวิธีการวัดของศัลยแพทย์แต่ละคนอยู่ ผมอาจจะวัดแบบหนึ่ง ศัลยแพทย์อีกท่านอาจจะวัดอีกแบบหนึ่งซึ่งไม่มีใครถูกหรือผิดครับ
จากบทความวิจัยเรื่อง Varied Definition of Nasolabial Angle: Searching for Consensus Among Rhinoplasty Surgeons and an Algorithm for Selecting the Ideal Method เพื่อจะหาข้อสรุปว่าการวัด Nasolabial angle ต้องวัดอย่างไร
ในบทความนี้พบว่ามีวิธีการวัดอยู่อย่างน้อย 4 วิธี ตามในรูปนี้ บางวิธีวัดมุมจากปาก บางวิธีวัดมุมจากกระดูกเพราะบอกว่ารูปทรงของปากแต่ละคนต่างกัน รูปทรงของคางต่างกัน และจุดที่วัดบนจมูกก็ต่างกันเพราะรูปทรงของแกนกลางจมูกหรือ columella ต่างกันครับ ทำให้แต่ละวิธีมีข้อดี ข้อเสีย และข้อจำกัดของการวัดอยู่ ที่ผมพูดถึงเรื่องนี้ก็เพราะว่ามีคนไข้หลายคนศึกษาข้อมูลมามาก แล้วพอมาคุยกับหมอว่าอยากทำจมูกให้เป็นมุมเท่านั้นเท่านี้ แต่หมอใช้วิธีการวัดมุมที่แตกต่างจากที่คนไข้เคยศึกษามา ก็คิดว่าหมอไม่น่าเชื่อถือ ทั้งๆที่วิธีการวัดมีอยู่หลากหลาย ไม่มีใครผิดไม่มีใครถูกครับ การจะเลือกวิธีวัดมุม nasolabial angle ต้องคำนึงถึงส่วนประกอบอื่น ๆ บนใบหน้าด้วย เช่น รูปร่างของปาก รูปร่างของคาง แล้วเลือกวิธีวัดที่เหมาะสม จากนั้นค่อยทำตามค่าอ้างอิงของวิธีการวัดมุมวิธีนั้น ๆครับ
เมื่อเราทราบแล้วว่าจมูกเราสั้นหรือไม่ สั้นมากน้อยแค่ไหน แล้วควรทำเท่าไหนถึงจะพอดี ไม่สั้นไม่ยาวเกินไป ก็มาถึงเรื่องของวิธีการครับ จะใช้ซิลิโคนเสริมเพื่อยืดปลายจมูกให้ยาวขึ้นได้ไหม หรือควรต้องรองปลายซิลิโคนด้วยเนื้อก้นกบ หลังหู หรือเนื้อเยื่อเทียมด้วย ถ้าใครสงสัยเรื่องนี้ต้องฟังสิ่งที่ผมจะพูดต่อจากนี้ดี ๆครับ
การจะเลือกวิธีการผ่าตัดได้ถูกต้องจำเป็นต้องเข้าใจโครงสร้างของจมูกให้ดีก่อน จมูกที่เรามองเห็นมีส่วนประกอบภายในมากมาย ในรูจมูกหรือโพรงจมูกจะมีเยื่อบุจมูกหรือ mucosa อยู่ ส่วนด้านนอกที่เราเห็นก็จะเป็นผิวหนัง สิ่งที่อยู่ระหว่างเยื่อบุและผิวหนังก็คือโครงสร้างที่ทำให้จมูกเกิดเป็นรูปทรงรูปร่างได้นั่นก็คือกระดูกและกระดูกอ่อน
จุดที่เป็นปัญหาหลัก ๆในคนที่จมูกสั้นก็คือ กระดูกอ่อนปลายจมูกหรือ lower lateral cartilage อยู่ในตำแหน่งที่สูงหรือเชิดขึ้นไปด้านบน
ผมจะขยายรูปโครงสร้างจมูกขึ้นและวางเป็นแนวนอนนะครับ รูปนี้เป็นจมูกปกติ
ในคนที่จมูกสั้นจะมีลักษณะเป็นแบบรูปล่างครับ สิ่งที่พบในคนที่จมูกสั้นก็คือ กระดูกอ่อนปลายจมูกจะอยู่สูงขึ้นมาด้านบนและจะหมุนเชิดขึ้นด้วย การแก้ไขจมูกสั้นโดยการใช้ซิลิโคนที่ยาวถึงปลายจมูกจะเป็นอย่างไร ลองดูรูปนี้ต่อครับ การแก้จมูกให้ยาวขึ้น
มักจะต้องใช้ซิลิโคนที่ยาวกว่าจมูกเดิมใช่ไหมครับ จะเป็นแบบมีขาหรือไม่ก็ตาม ใส่เข้าไป โดยตั้งใจจะยืดจมูกออก แต่สิ่งที่จะเกิดการยืดออกมาได้มีเพียงแค่ผิวหนังด้านนอก โดยที่กระดูกอ่อนโครงสร้างไม่ได้ยืดตามออกมาเลย การที่จมูกจะคงรูปร่างเอาไว้ได้ ซิลิโคนจะต้องเป็นตัวรับแรงทั้งหมด
ดังนั้นถ้าซิลิโคนตรงบริเวณสันจมูกบางเกินไปซิลิโคนก็จะงอตัว
และทำให้ปลายจมูกงุ้มลงตามมา ถ้าอย่างนั้นก็เลือกหรือเหลาซิลิโคนให้ตรงสันหนา ๆ หน่อยก็ไม่งุ้มแล้วสิ ใช่ครับ แต่สิ่งที่จะเกิดขึ้นก็คือสันจมูกอาจจะสูงเกินไป หรือในคนที่สันจมูกสูงอยู่แล้วไม่อยากเพิ่มสันอีกก็ไม่สามารถทำได้ครับ แต่ถึงแม้ว่าสามารถทำให้ซิลิโคนที่สันจมูกหนาได้
สิ่งที่จะเกิดตามมาคือ แรงกดของซิลิโคนต่อผิวหนังปลายจมูกจะมากเกินไปจนเกิดการบางและทะลุได้ครับ แล้วถ้ารองปลายซิลิโคนล่ะ ไม่ว่าจะรองด้วยอะไรก็ตาม
เมื่อมีแรงกดที่มากเกินก็ทะลุได้อยู่ดีครับ ยิ่งโดยเฉพาะคนที่เคยเสริมจมูกด้วยซิลิโคนมาก่อนแล้วเกิดพังผืดทำให้ผิวหนังยืดได้ลดลงแรงกดที่ผิวหนังก็จะมากครับ แล้วจะแก้จมูกสั้นได้อย่างไร
วิธีการที่ดีที่สุดในการแก้จมูกสั้น ต้องมีการยืดใน 3 ส่วน ซึ่งก็คือเรื่องของโครงสร้างจมูกที่ผมได้กล่าวในตอนแรก คือ ผิวหนัง กระดูกอ่อนโครงสร้าง และเยื่อบุจมูก การยืดผิวหนังจะต้องอาศัยการเลาะเป็นพื้นที่กว้างและทำการเลาะพังผืดที่มีอยู่ออก ซึ่งจะต้องทำโดยการเปิดแผลแบบ open การทำแบบ close ถึงแม้ว่าอาจจะพอเลาะให้กว้างได้ แต่เป็นไปไม่ได้เลยที่จะเลาะพังผืดออกได้หมด
ส่วนที่สองซึ่งสำคัญมากก็คือการยืดกระดูกอ่อนโครงสร้าง ที่บอกว่ายืดไม่ได้หมายความว่าทำให้กระดูกอ่อนยืดตัวนะครับ การยืดคือการแยกกระดูกอ่อนปลายจมูกออกจากกระดูกอ่อนส่วนบนและเลื่อนลงมาในตำแหน่งที่ทำให้ปลายจมูกยาวขึ้นตามในรูปครับ
เมื่อได้ตำแหน่งของกระดูกอ่อนปลายจมูกที่ต้องการแล้วก็จะต้องทำการยึดให้อยู่ในตำแหน่งนั้นด้วยการใช้กระดูกอ่อนจากส่วนอื่นมาค้ำยันเอาไว้
อาจจะค้ำกับผนังกั้นจมูกหรือที่มักได้ยินกันในชื่อเทคนิคยืดผนังกั้นจมูก
หรือยึดกับกระดูกอ่อนส่วนบน หรือที่เรียกว่า derotation graft เป็นต้น ครับ
ส่วนสุดท้ายคือเยื่อบุจมูก ในคนที่ไม่เคยเสริมจมูกมาก่อนมักไม่ค่อยมีปัญหาในส่วนนี้ แต่ในคนที่เคยเสริมมาก่อนแล้วมีพังผืด การยืดเยื้อบุจมูกอาจทำได้ยาก
ทำให้จะต้องใช้การปลูกถ่ายผิวหนังหรือกระดูกอ่อนช่วยครับ
โดยสรุปการแก้ไขจมูกที่สั้น เชิดขึ้น ให้ยาวขึ้นได้รูปทรงที่สวยงาม จะต้องทำการยืดใน 3 ส่วน คือ ผิวหนัง กระดูกอ่อนโครงสร้าง และเยื่อบุจมูก การใช้ซิลิโคนยาวถึงปลายจมูกจะยืดได้เพียงอย่างเดียวคือผิวหนัง แต่มักจะเกิดปัญหาตามมาคือปลายจมูกงุ้มลงหรือเกิดการทะลุที่ปลายได้ การยืดโครงสร้างภายในต้องเปิดแผลแบบ open และมีการใช้กระดูกอ่อนจากส่วนอื่นมาค้ำยันเอาไว้ สุดท้ายการยืดเยื่อบุโพรงจมูกในคนที่เคยทำมาก่อนและมีพังผืดมากอาจจะต้องมีการปลูกถ่ายผิวหนังหรือกระดูกอ่อนร่วมด้วยครับ
ใครที่จมูกสั้นอยากให้ศึกษาข้อมูลให้ดีก่อนตัดสินใจนะครับและขอให้การทำจมูกราบรื่นกันทุกคนครับ ถ้าอยากให้ผมทำคลิปอะไรแนะนำกันมาได้นะครับ ถ้าต้องการให้ผมประเมินแนวทางการทำศัลยกรรม มีปัญหาเรื่องของการทำศัลยกรรมทุก ๆเรื่อง สนใจอยากทำศัลยกรรม อยากได้คำปรึกษา ส่งรูปมาให้ผมช่วยประเมินใน line official ที่ @dr.hope ได้นะครับ
อ้างอิง
Harris R, Nagarkar P, Amirlak B. Varied Definitions of Nasolabial Angle: Searching for Consensus Among Rhinoplasty Surgeons and an Algorithm for Selecting the Ideal Method. Plast Reconstr Surg Glob Open. 2016 Jun 20;4(6):e752.